22.11.2017 – Groenbedekkers zijn op veel landbouwbedrijven verplicht maar tegelijk nuttig en noodzakelijk. Er is een ruime keuze voorhanden, wat gedemonstreerd werd op de demo groenbedekkers in Lierde eind oktober 2017 in kader van het Leader project Boeren op een helling. Houd bij het kiezen van de juiste groenbedekker niet alleen rekening met het zaaitijdstip, de vorstgevoeligheid en de organische stofproductie, maar ook met stikstofopname, teeltrotatie en prijs.
Goede conditie behouden
Groenbedekkers zijn nodig om de bodem in goede conditie te houden. Bovendien zijn ze op veel landbouwbedrijven verplicht in kader van vergroeningseisen (ecologisch aandachtsgebied), de mestwetgeving en de randvoorwaarden erosie. Groenbedekkers zijn voor het beleid en voor de landbouwsector immers een belangrijke troef in de strijd tegen erosie en nitraatresidu.
Bescherming van de bodem
Door het uitzaaien van een groenbedekker na de oogst van de hoofdteelt blijft de bodem bedekt tijdens de winter waardoor deze beschermd wordt tegen verslemping en erosie. Daarnaast wordt onkruidgroei tegengegaan. Doordat groenbedekkers voedingsstoffen opnemen, zijn de stikstofverliezen in de winter lager. Na de teelt wordt een groenbedekker ingewerkt en komt er verse organische stof in de bodem. Een deel hiervan breekt snel af en levert voedingsstoffen voor het volgende gewas. Het deel dat langzaam afbreekt wordt effectieve organische stof genoemd en draagt bij tot het humusgehalte van de bodem.
Demoveld te Lierde
In samenwerking met PCA werd een demo aangelegd te Lierde. Hiervoor werden een 10-tal mengsels groenbedekker ingezaaid half augustus. Tijdens de demo op 31 oktober 2017 werd een toelichting gegeven over de belangrijkste eigenschappen van deze groenbedekkers waaronder zaaiperiode, vorstgevoeligheid, organische stof, resistenties tegen aaltjes en kostprijs.
Stikstofopname en gewasontwikkeling
De stikstofopname van de verschillende mengsels werd binnen de demo opgevolgd (zie figuur). De opname was eind oktober het grootst bij mengsels met een groot aandeel gele mosterd. Grasmengsels hebben meer tijd nodig om stikstof op te nemen. Verder werden er grote verschillen in de ontwikkeling van de groenbedekkers vastgesteld, en dan voornamelijk bij gele mosterd. In het algemeen kwamen de goedkopere rassen gele mosterd sneller tot bloei.
Figuur: reststikstof in de bodem bij 10 mengsels van groenbedekkers, ingezaaid op 14 augustus 2017 na wintertarwe. Samenstelling van de mengsels is terug te vinden in de bezoekersgids.
Najaars voedselbron voor bijen en hommels
Groenbedekkers met een snelle ontwikkeling en bloei (bijv. facelia, gele mosterd en bladrammenas) vormen een geschikte voedselbron voor honingbijen en hommels in het najaar. Op het einde van de zomer is vaak weinig voedsel beschikbaar waardoor deze groenbedekkers op mooie dagen nog druk bezocht worden om nectar en vooral stuifmeel mee te pikken voordat de winter definitief intreedt. De groenbedekkers komen bij voorkeur niet te laat in bloei omdat dit kan leiden tot late najaarsdrachten waardoor de honingbijen moeilijk inwinteren.
Bekijk het filmpje met imker Patrick Goorix over het belang van groenbedekkers voor de bijen op de pagina Natuur.
Keuze groenbedekker in functie van gewas
Bij een teeltrotatie met bieten, kiest men best een kruisbloemige groenbedekker (gele mosterd of bladrammenas) welke resistent is tegen het bietencysteaaltje. Bij het telen van groenten, kolen in het bijzonder, wordt best gekozen voor een knolvoetresistente groenbedekker (bijv. Japanse haver of boekweit) en dus geen kruisbloemige. Gele mosterd kan beschouwd worden als de goedkoopste groenbedekker, waarbij best wordt geopteerd voor laat bloeiende (en iets duurdere) rassen. Dit omdat vanaf de bloei, de biomassaproductie en wortelontwikkeling sterk vertraagt worden (en zo ook de mogelijkheid van de plant om stikstof vast te leggen en aaltjes te verminderen). In combinatie met bijvoorbeeld Japanse haver of bladrammenas kan een goede opname van de reststikstof in de bodem bewerkstelligd worden.
Een groenbedekker moet even zorgvuldig worden geteeld als een ander gewas. De keuze van een geschikte groenbedekker zal in grote mate afhangen van de bedrijfssituatie en de prijs zal hierbij een belangrijke rol spelen.
