Bij niet-kerende bodembewerking (NKB) of ploegloos boeren wordt de grond niet geploegd, maar enkel losgewerkt. Gewasresten blijven liggen of worden slechts oppervlakkig ingewerkt. De positieve effecten van NKB worden na een 3-tal jaar echt zichtbaar. Dit komt omdat de bodem tijd nodig heeft om zich te herstellen van het jarenlang ploegen. NKB afwisselen met ploegen is niet aan te raden doordat het evenwicht in het bodemleven telkens weer verstoord wordt.
Ter promotie van NKB maakte Boeren op een helling een leuk animatiefilmpje met bijhorend actieplan voor een betere bodem!
Een gezond bodemleven
Door dieper dan 12 cm de bodem om te keren (=ploegen) verdwijnt 40-60% van het bodemleven. Een bodem waar planten en plantenresten aanwezig zijn zonder veel bodemleven is een Walhalla voor bodemziekten.
NKB maakt daarentegen zoveel mogelijk gebruik van het leven in de bodem. Door de bodem niet meer te keren krijgt het bodemleven een natuurlijke plek en kunnen bodem-ecosysteemdiensten ontwikkelen. Er ontwikkelt een uitgebreid bodemvoedselweb van o.a. bacteriën, schimmels, kleine en grote bodemdieren.
De bodem wordt veerkrachtiger
Een stabiel bodemleven, de aanwezigheid van meer organisch materiaal in de bovenlaag en het minder intensief bewerken van de bodem zorgen samen voor een optimale bodemstructuur. Dit heeft verschillende voordelen:
- de bodem is luchtiger en beter bewerkbaar, ook bij nattere weersomstandigheden
- de bodem kan beter water opnemen en houdt dit water langer vast, wat zorgt voor een betere gewasopbrengst in slechte weersomstandigheden
- er treedt minder bodemerosie op
Overstappen naar ploegloos boeren?
Bekijk dan zeker het actieplan voor een betere bodem.
Meer info
- Brochure van de demonamiddag NKB-brandstofbesparing en groenbedekkermengsels (september 2018)
- In de Praktijkgids Water in de Landbouw, Katern Erosie (pdf) vind je meer informatie over niet kerende bodembewerking en technische info over verschillende machines.
- Het project Leve(n)de bodem beschrijft NKG in 3 artikels: bodemconditie en bandendruk, machines en omschakelen van ploegen naar NKG
- De voor- en nadelen worden opgesomd op de website van KU Leuven: niet-kerende bodembewerking en FAQ’s over NKG.
- Eind juni 2016 gingen een 30-tal landbouwers samen met Steunpunt Erosie (Provincie Oost-Vlaanderen) op studiereis naar Nederland. In Zuid-Limburg hebben verschillende bedrijven ruim 20 jaar ervaring met niet-kerende bodembewerking. Lees hier meer.
- Bekijk ook volgende video (VILT TeeVee, 7 min.), over een gezonde bodem en de ervaring van landbouwer Johan Geleyns, die ruim 15 jaar niet-kerende bodembewerking toepast:
Praktisch
Enkele tips per teelt
Maïs kan ook geteelt worden met de ‘Cultivator-Mulch’ methode. Striptill-bemesting is een andere grondbewerkingmethode specifiek voor de maïsteelt.
Suikerbieten zijn heel goed ploegloos te telen. Met name in de jeugdontwikkeling profiteert de biet van het niet-kerende bodembewerkingssyteem en ook later in het seizoen zult u zien dat de bieten bij droge en hete zomerse dagen beter blijven doorgroeien.
Aardappelen en andere groenteteelten vragen een intensief en op de juiste diepte bewerkte bodem. Belangrijk daarbij is dat storende verdichte lagen in het najaar worden weggewerkt op een extensieve manier, dus breken zonder de bodem te verkleinen. Alleen dan zal de bodem in het voorjaar voldoende snel opdrogen om tijdig te kunnen starten met de teelt. Geduld is daarbij noodzakelijk, zeker de eerste seizoenen na ploegen zal de bodem enkele dagen langer nodig hebben om voldoende droog te zijn voor het maken van een diep pootbed.
De bodem is voldoende droog als hij tijdens het kneden scheurt. Werkt u te nat of onvoldoende diep dan resulteert dit in meer grond bij het rooien. De aardappelteelt profiteert van het niet-kerende bodembewerkingssyteem door een iets hoger onderwatergewicht bij de oogst.
Granen: een knelpunt zijn continue teelten en teeltplannen met meer dan 2/3 granen of minder dan 1/3 granen. Deze percelen vragen extra aandacht en kunnen met goede maatregelen ook meedraaien in een ploegloos landbouwsysteem.
